Het platteland staat onder druk. Allerlei prangende opgaven vragen om een antwoord. Het klimaat verandert, de biodiversiteit neemt af, de voedselvoorziening staat onder druk. Stikstof, PFAS en CO2 zijn niet langer slechts woorden uit een wetenschappelijk laboratorium: het zijn de kwaliteiten geworden waarmee we het landschap beschrijven. Wie niet voorbij de krantenkoppen kijkt, zou gemakkelijk de aantrekkingskracht van het landschap vergeten.
Het landelijk gebied heeft behoefte aan een nieuw toekomstbeeld, waarin grote daden onoverkomelijk zijn. Er is behoefte aan natuurontwikkeling, aan duurzame energieopwekking en aan een nieuwe omgang met grondstoffen. Ook de landbouw moet veranderen – in evenwicht met water en bodem, aangepast aan een ander klimaat. Dit komt samen in de transitie van het landelijk gebied.
De landbouw draagt de lasten
Veel veranderingen in het landelijk gebied komen terecht op het bord van de boer. De boer heeft immers ruimte, is de gedachte. En volgens velen is de boer ook verantwoordelijk voor wat er mis gaat op het platteland.
Maar de boer zit klem: gevangen tussen investeringen en rentelasten enerzijds en voortdurende veranderingen in de regelgeving anderzijds. Het is voor agrariërs ondoenlijk om alle problemen en opgaven op het platteland van antwoorden te voorzien.
Maar de boer zit klem: gevangen tussen investeringen en rentelasten enerzijds en voortdurende veranderingen in de regelgeving anderzijds. Het is voor agrariërs ondoenlijk om alle problemen en opgaven op het platteland van antwoorden te voorzien.
In de rurale gebieden moeten de grote vraagstukken van deze tijd worden opgelost"
Pas als de focus op schaalvergroting en intensivering wegvalt, maken duurzame vormen van landbouw een kans.
De gewenste veranderingen komen alleen tot stand als de boer weer de ruimte krijgt om te doen waar hij goed in is: een boterham verdienen met de opbrengsten van het land; innoveren en verduurzamen; zorgen voor de omgeving, het landschap, het erfgoed. Oftewel: de boer moet weer aan het roer!
De gewenste veranderingen komen alleen tot stand als de boer weer de ruimte krijgt om te doen waar hij goed in is: een boterham verdienen met de opbrengsten van het land; innoveren en verduurzamen; zorgen voor de omgeving, het landschap, het erfgoed. Oftewel: de boer moet weer aan het roer!
Deze gedachte hebben wij verder uitgewerkt aan de hand van een concrete casus voor de Eo Weijers Prijsvraag “Verrukkelijk Landschap” in 2019-2020.
