Omgevingsplan Buitengebied Boekel

In 2019 heeft de Raad van State uitspraak gedaan over het omgevingsplan Buitengebied Boekel. Een bijzondere uitspraak omdat inhoudelijk elementen aan de orde komen die te maken hebben met toepassing van de Crisis- en herstelwet. De Raad van State geeft aan dat de wijze waarop gebruik is gemaakt van open normen, de regels die opgenomen zijn in verband met gezondheid en de digitale vormgeving passen binnen de mogelijkheden die de Chw biedt. Rho Adviseurs is trots op de bijdrage die het heeft mogen leveren aan dit mooie resultaat!

In het plan is gebruik gemaakt van verschillende ‘open normen’ of criteria die fungeren als algemene voorwaarden voor de beoordeling van een functiewijziging. Met het gebruik van deze normen wil Boekel regels stellen die voldoende flexibiliteit en ruimte voor maatwerk bieden.
Ook wil Boekel naar de toekomst toe een planregeling die blijft uitgaan van de hoogste kwaliteitsambities, de beste beschikbare technieken en de actuele wetenschappelijke inzichten en onderzoeken. Open normen bieden de mogelijkheid om die ambities te realiseren.

De Afdeling geeft in haar uitspraak aan dat het gebruik van open normen passend is bij het flexibele karakter van het plan. De systematiek van het plan zorgt ervoor dat een nadere invulling van die open normen bij de toetsing van een aanvraag om een omgevingsvergunning aan de orde kan komen.
Deze uitspraak geeft dan ook richting aan de discussie over de toepassing van open normen. Hieruit kan worden afgeleid dat de wijze waarop de open norm wordt toegepast niet altijd uitgewerkt hoeft te zijn in bijvoorbeeld een beleidsregel. Een beleidsregel kan natuurlijk wel houvast bieden voor een gemeente en een initiatiefnemer.

Eén van de hoofddoelen van het omgevingsplan voor Boekel was de bevordering van de gezondheidssituatie (woon- en leefklimaat) door het terugdringen van gezondheidsrisico’s. In Boekel is de gezondheidssituatie in relatie tot (intensieve) veehouderij van belang. Op basis van de doelstellingen van de gemeente en het planMER is gekozen voor een geuremmissie standstil, waarbij in een overbelaste situatie reductie van de geuremissie van ten minste 10% moet plaatsvinden. Daarnaast moet een initiatiefnemer bij ontwikkelingen aantonen dat  het plan geen gezondheidsrisico’s met zich meebrengt, dan wel aangeven wat er wordt gedaan om deze te beperken.

De Afdeling geeft in haar uitspraak aan dat Boekel deze regel in redelijkheid heeft kunnen vaststellen. Boekel heeft het belang van een verbetering van de geur- en daarmee de gezondheidssituatie in het buitengebied zwaarder mogen wegen dan het belang van de veehouderijen bij uitbreidingsmogelijkheden. De gemeente heeft mee mogen wegen dat in Boekel sprake is van een overbelaste geursituatie. Ondanks het opgenomen standstil, zijn er voor veehouderijen mogelijkheden om uit te breiden door de toepassing van technieken zoals stalsystemen. Uitbreiding is dus nog steeds mogelijk, zonder dat de geuremissie toeneemt.

Voor Boekel was een objectgerichte benadering van verbeelding en regels uitgangspunt voor het omgevingsplan. Met het doel om het plan ook voor burgers eenvoudiger raadpleegbaar te maken. De pilotstatus maakte het mogelijk om hiervoor af te wijken van de standaarden voor bestemmingsplannen. Dit sluit aan bij de systematiek die straks onder de nieuwe Omgevingswet, gangbaar zal zijn.

Om het objectgerichte plan beter leesbaar te maken is door Rho adviseurs en Crotec een speciale digitale raadpleegomgeving gemaakt. In deze omgeving zijn voor de raadpleger alléén de regels zichtbaar die voor het betreffende object gelden.

De Raad van State geeft in haar uitspraak aan dat het raadplegen van deze digitale vormgeving begrijpelijkerwijs vraagtekens oproept bij de eerste beschouwing over wat er nu precies mogelijk wordt gemaakt. Dit betekent volgens de Afdeling echter niet dat de regeling rechtsonzeker is. Via de verbeelding kunnen namelijk ook alle regels worden geraadpleegd.
Het plan van Boekel vormt  daarmee inspiratie voor de digitale vormgeving van echte omgevingsplannen!